Qëllimi i realizimit të këtij fokus grupi ishte dëshira për të krijuar hapsirë ku do të dëgjohet zëri i grave mbi temën e ballafaqimit me të kaluarën. Grupi ishte i përzier etnikisht dhe i përbërë nga dy shqiptare dhe dy maqedonase. Ku pjesmarëse ishin Aleksandra Stojkoska, Esfije Murtezani, Valmira Zaimi, Diana Stefanovska. Akcenti ishte te përvojat e tyre personale dhe të merret një pasqyrë nga qëndrimet e grave në lidhje me konfliktin e vitit 2001, gjendjen e tashme, dhe si e shohin ardhmërinë në këtë vend. Të gjitha këto nga pikëpamja e një gruaje duke u bazuar në përjetimet dhe perceptimet, qëndrimet, besimet e tyre si dhe vlerësimet e tyre deri më tani.
Ky aktivitet u zhvillua në disa faza, ku faza fillestare ka pasur për qëllim përgatitje të pjesëmarëseve për takimin final që është realizuar me një punëtori një ditore dhe ka përfshirë temat: roli i grave në shoqërinë tonë dhe roli i saj në zhvillimin e marrëdhënieve ndëretnike. Ballafaqimi me të kaluaren me fokus në jetën e tyre para konfliktit të vitit 2001, gjatë konfliktit të vitit 2001 dhe pas tij. Si dhe tema e fundit me të cilën është përmbyllur kjo punëtori është ndërtimi i paqes dhe evaluimi i gjithë procesit.
Autorja e aktivitetit Fitore Baftija thotë se, jo gjithmonë një punëtori ka kapacitetin të vetëdijësojë çdo koncept, çdo fenomen, çdo dhimbje, çdo vlerësim subjektiv nga e kaluara apo e tashmja e jetës sonë të përbashkët në Maqedoni. Mirëpo, gjithsesi ka edhe rezulltatin e vet që ka nxjerë në pah shumë gjëra të rëndësishme të cilat pjesëmarëset ndoshta nuk i kishin dhëne rëndësi deri më tani.
Në vijim disa citate nga pjemsëmarëset:
“Në familjet tona ka ekzistuar patriarkalizmi, mirëpo, është akoma më e dhimbshme dhe e vështirë për t’u luftuar kur atë e sheh edhe në institucionet tona“- është një nga shprejhet e pjesëmarëseve – Diana Stefanovska
“…u izoluam në shtëpi nuk kishim ku të shkonim, të gjithë ishim të frikësuar, kisha tre vëllezër më të mëdhenj që mërziteshin se do t’i merrnin, flitej diçka, ishte si një film – Valmira Zaimi
“Dhimbjet e shkaktuara gjatë konfliktit 2001, ishin rezulltat i asaj se duke qenë një fëmijë, mbrenda një nate ti rritesh dhe bëhesh grua, dhe këtë dhimbje sot e vlerësoj se ka arritur të më jep pjekurinë të mendosh ndryshe në raport me të tjerët.“- Aleksandra Stojkovska
“…ata filluan të qëllonin dhe unë u tremba, zbrita poshtë, mora fëmijët brenda, ne ishim ulur në shtëpi, nga frika se mos ndodhte, mendimi i parë ishte një luftë civile, ishte gjëja më e frikshme, për të mos ndodh si në vendet e tjera, si Kosova, Serbia, Bosnja të therren, të përdhunohen, ishte më e frikshmja. Për disa ditë ishte një autobus i parkuar para ndërtesës sonë nuk i kisha parë anëtarët e UÇK-së deri atëherë, ai autobus filloi të bombardohej ditën dhe dolëm u larguam kur filluan të shtënat këtu tek ne. Kam kujtime nga një plumb në mur dhe në ballkon, kur filluan të shtënat ne ishim në shtëpi, pamë që njerëzit po mblidheshin dhe po iknin.” – Esfije Murtezani
I gjithë aktiviteti është realizuar në afat kohor gati tre muaj nga tetori deri në dhjetor të vitit 2020 në Tetovë.
Целта за реализација на оваа фокус група беше желбата за создавање на простор во кој ќе се слушне гласот на жените во однос на темата за соочување со минатото. Групата беше етнички мешана и се состоеше од две Албанки и две Македонки. Учествуваа Александра Стојкоска, Есфије Муртезани, Валмира Заими и Диана Стефановска. Акцентот беше ставен на нивните лични приказни, и на тоа да се добие слика за ставовите на жените поврзани со конфликтот од 2001 година, сегашната состојба, и како ја гледаат иднината во оваа земја. Сето ова од погледот на една жена, врз основа на нивните досегашни доживувања и перцепции, ставови, верувања и оценувања.
Оваа активност се одвиваше во неколку фази, притоа почетната фаза имаше за цел да ги подготви учесничките за финалната средба која се реализираше со еднодневна работилница и која ги содржи следните теми: улогата на жената во нашето општество и нејзината улога во развојот на меѓуетничките односи. Соочување со минатото, фокусирана на нивниот живот пред конфликтот во 2001 година, за време на конфликтот во 2001 година, и после него. Последната тема со која се заокружи оваа работилница беше изградба на мир и евалуација на целокупниот процес.
Авторката на оваа активност, Фиторе Бафтија вели дека, не секогаш една единствена работилница го има капацитетот за да освести за секој концепт, секој феномен, секоја болка, секоја субјективна оцена од минатото или сегашноста на нашиот заеднички живот во Македонија. Но сепак, секако дека има и сопствен резултат бидејќи вади на површина многу важни работи на кои учесничките, можеби до сега, не им обрнале внимание.
Неколку цитати од учесничките:
„Во нашите семејства постоел патријархатот, но е уште поболно и потешко да се бориме со него кога го гледаме во нашите институции“- е исказ на една од учесничките- Диана Стефановска
„…се изолиравме дома и немавме каде да одиме, сите бевме исплашени, имав тројца постари браќа кои се плашеа дека ќе ги земат, така се зборуваше, беше како филм.“- Валмира Заими
„Болките нанесени за време на конфликтот во 2001 година, резултираа кон тоа од дете, преку ноќ да растеш и да стануваш жена, и денес ја ценам оваа болка бидејќи успеала да ми даде зрелост да размислувам поинаку во однос на другите.“- Александра Стојковска
„…тие почнаа да пукаат и јас се уплашив, слегов долу, ги зедов децата внатре, седевме дома од стравот да не се случи нешто, првата помисла беше граѓанска војна, тоа беше најстрашното, за да не се случи тоа што се случи во другите земји, Косово, Србија, Босна да се колат луѓе, да се силуваат, тоа беше најстрашното. Неколку дена по ред, пред нашата зграда беше паркиран еден автобус, до тогаш немав видено членови на ОНА, тој автобус почнаa да го бомбардираат во текот на денот па излеговме и отидовме кога истрелите почнаа тука кај нас. Имам спомени, по еден куршум на ѕид и на балкон, кога почнаа истрелите ние бевме дома, видовме дека луѓето се собираат и си бегаат.“- Есфије Муртезани
Целата активност се одвиваше во Тетово во период од речиси три месеци од октомври до ноември 2020 година. Оваа активност е произлезена од Напредната програма за Изградба на мир и Соочување со минатото и е поддржана од Мировна акција.
